Er waren nog drie panelleden, die vanuit verschillende invalshoeken over deze thema’s konden vertellen. Zoals Martin Hudak, arbeidsmigrant uit Slowakije. Sinds drie jaar werkzaam in Nederland als technicus, heeft hij inmiddels een vast contract en een eigen woonruimte. Wilco Bos, lokaal raadslid voor PvdA. Aanwezig was ook de manager van de opvang voor dak- en thuislozen in onze regio, Rob Oostdam. Locaties waar men direct te maken heeft met de toeloop van arbeidsmigranten zonder vaste verblijfplaats. Met de ruim 30 belangstellenden gingen zij in gesprek aan de hand van vragen en stellingen. O.l.v. gespreksleider Alinda Lunshof, fractieondersteuner van GroenLinks Harderwijk.
Werknemers van buiten Nederland, arbeidsmigranten, ondervinden veel problemen. Niet alleen op het werk, maar ook ín de samenleving. Inwoners in de wijken in Nederland en dus ook ‘de arbeidsmigrant’ die hier voor korte of langere tijd werkt en woont, heeft recht op fatsoenlijke en prettige leefomgeving en woonruimte. En op gelijkwaardige behandeling als werknemer, zoals een volwaardig contract, verzekering, pensioenopbouw en ontwikkelingsmogelijkheden. Flex- en korte contracten maken dit onmogelijk. Je kunt zelfs spreken van uitbuiting.
In onze huidige economie is het systeem gericht op zoveel mogelijk winst voor werkgevers en aandeelhouders. Daardoor komt het dat laag opgeleide arbeidsmigranten, net als de Nederlandse, heel weinig verdienen. Niet genoeg om fatsoenlijk van te leven. Daarbij komt dat in teveel gevallen de tussenkomst van malafide uitzendbureaus ervoor zorgen dat arbeidsmigranten daarbovenop ook nog een enorm hoge prijs betalen voor de huur van, vaak slechte en overvolle, woonruimte. Werkloosheid gaat direct gepaard met dakloosheid.
Omdat arbeidsmigranten geen toeslagen krijgen, geen toegang tot gezondheidszorg of verzekering voor rechtsbijstand hebben, blijven problemen zich opstapelen, zodra hun contract is opgezegd.. Dus: sociale rechtvaardigheid is in veel gevallen ver te zoeken. Op gemeenteniveau krijgen we dan direct te maken met de gevolgen daarvan. Bijvoorbeeld de opvang van dakloos geworden arbeidsmigranten of andere voorzieningen die nodig zijn. De gemeente kan weinig doen aan de landelijke wet- en regelgeving die ervoor zorgt dat deze problemen ontstaan. Wel kan er op gemeenteniveau worden meegedacht, bijvoorbeeld stimuleren van lokale initiatieven voor huisvesting en voorzieningen. De gevolgen zijn in ieder geval merkbaar voor alle inwoners. Er is dan ook specifiek aandacht nodig voor het samenleven met allerlei groepen inwoners in een wijk.
We hebben ook ideeën opgedaan wat je als individu zou kunnen doen: wijs mensen uit een ander land die hier werken op hun rechten, de instanties waar zij terecht kunnen met hun vragen en voor ondersteuning. Bijvoorbeeld de vakbond of de gemeente.
Wijs je werkgever op de rechten en plichten die hij heeft, of op de misstanden die je soms kunt observeren als werknemer op de werkvloer. Behandel je collega, ook al komt die uit een ander land als volwaardige collega. Betrek hen bij activiteiten en gesprekken. Wees sociaal en solidair.